Buildings for the elderly อาคารที่พักอาศัยในวัยเกษียณ วางแผนให้ดี อัพเดตฟังก์ชันไหนจำเป็น
ประเทศไทยกำลังเข้าสู่ “สังคมผู้สูงอายุโดยสมบรูณ์” ปัจจุบันมีแนวโน้มของการลดขนาดครอบครัวลง ทำให้ผู้สูงอายุต้องอยู่ตามลำพัง นักพัฒนาอสังหาฯ จำนวนไม่น้อยที่ สร้างอาคารที่พักอาศัย คอนโด หมู่บ้าน โครงการต่างๆ ที่สร้างขึ้นเพื่อผู้สูงอายุโดยเฉพาะ บ้านในวัยเกษียณ ถือเป็นกลุ่มเป้าหมายน่าสนใจ มีการลงทุน ตัดสินใจซื้อที่สูง การออกแบบที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุต้องให้ความสำคัญกับรายละเอียด เหมาะกับวิถีชีวิต และความปลอดภัยมาเป็นอันดับแรก ลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุการลื่นล้มที่อาจเกิดขึ้น รวมไปถึงเรื่องสภาพแวดล้อมที่ดี เพราะมีส่วนช่วยทำให้จิตใจของผู้อยู่อาศัยดี เหมาะแก่การพักผ่อน มีอุปกรณ์ที่ช่วยอำนวยความสะดวกในหลาย ๆ ด้าน จะออกแบบก่อสร้างที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุต้องเน้นเรื่องไหนบ้าง มีรายละเอียดอะไรที่ไม่ควรมองข้ามเพื่อความปลอดภัย มาติดตามกัน Buildings for the elderly อาคารที่พักอาศัยในวัยเกษียณ วางแผนให้ดี อัพเดตฟังก์ชันไหนจำเป็น
เลือกสภาพแวดล้อม
สภาพแวดล้อมที่ดี เพราะมีส่วนช่วยทำให้จิตใจของผู้อยู่อาศัยดี เหมาะแก่การพักผ่อน สะอาด ต้นไม้ร่มรื่น คนอยู่อาศัยไม่แออัด มีสังคม กิจกรรม ใส่ใจในพฤติกรรม และชีวิตประจำวันใกล้เพื่อน สามารถนัดกันเพื่อทำกิจกรรมต่างๆ คลายเหงา ใกล้โรงพญาบาล ในกรณีฉุกเฉิน ระยะเวลาในการเดินทาง เป็นสิ่งสำคัญ ปัจจุบันมีนักพัฒนาอสังหาฯ ลงทุนสร้างโครงการศูนย์ที่พักอาศัยสำหรับผู้สูงอายุแบบครบวงจร มีการจัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุ มีพื้นที่ออกกำลังกาย สระว่ายน้ำ ห้องพยาบาล และสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับผู้สูงอายุ หรือสำหรับคนที่กำลังวางแผนในการสร้างที่พักอาศัยหรือปรับปรุงใหม่ ธรรมชาติบำบัดเป็นเรื่องที่น่าสนใจมาก การปลูกต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา และสวนรอบบ้านที่สร้างความร่มรื่น ให้หลีกหนีจากความวุ่นวาย ทำให้ผ่อนคลาย สงบ สร้างบรรยากาศในการพักผ่อนอย่างเต็มที่
ภาพประกอบ www.baanlaesuan.com
มีทางลาด
แม้ทางลาดจะยังไม่จำเป็นสำหรับผู้สูงวัยทุกคน แต่อนาคตเป็นสิ่งที่ไม่แน่ไม่นอน ผู้ออกแบบจึงจำเป็นต้องเผื่อพื้นที่สำหรับทำทางลาดในอนาคต เมื่อไหร่ที่จำเป็นต้องใช้ สามารถให้ช่างทำเพิ่มภายหลังได้ทันที หรือควรตรวจไว้ตั้งแต่ต้นจะยิ่งดี จุดสำคัญในการออกแบบทางลาด คือ ระยะความชันที่เหมาะสม หากอิงตาม พรบ.ควบคุมอาคาร ระบุไว้ว่า ทางลาดจะต้องมีความชันไม่เกิน 1:12 (น้อยกว่าได้) กว้างไม่ต่ำกว่า 90 เซนติเมตรและมีความยาวช่วงละไม่เกิน 6 เมตร หากยาวมากกว่า 6 เมตรจะต้องมีชานพักไม่น้อยกว่า 1.5 เมตร และพื้นที่บริเวณหน้าทางลาดจะต้องมีพื้นที่ว่าง 1.5 เมตรเสมอ เพื่อให้รถวีลแชร์มีที่จอดพักก่อนขึ้นลง
ห้องน้ำ
ห้องน้ำที่ดีสำหรับผู้สูงอายุจึงต้องออกแบบให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ เริ่มจากการทางเข้าควรเลือกใช้ประตูบานเลื่อน เลี่ยงการทำธรณีประตูหรือการทำพื้นต่างระดับทั้งภายนอกและภายในห้อง แต่ให้ออกแบบระบบระบายน้ำด้วยรางน้ำ Floor Drain ซ่อนไว้ใต้พื้นแทน การจัดวางผังห้องน้ำควรออกแบบให้กระจายรอบด้าน เพื่อให้เกิดพื้นที่ว่างกลางห้องที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่น้อยกว่า 150 เซนติเมตร เป็นระยะที่รถวีลแชร์สามารถหมุนรอบได้ และภายในห้องน้ำจำเป็นต้องติดตั้งราวจับทุกจุดเพื่อให้สามารถพยุงตัว หรือเกาะจับได้สะดวก ป้องกันการลื่นหกล้มภายในห้องน้ำได้ดี ราวจับที่ดีจะต้องกระชับมือ ยึดกับผนังห้องอย่างมั่นคงแข็งแรง และติดตั้งในระดับความสูงที่เหมาะสม ส่วนอ่างล้างหน้าควรติดตั้งสูงประมาณ 70-80 เซนติเมตร ด้านล่างอ่างควรโปร่งโล่งเพื่อให้ผู้ใช้สามารถนั่งใช้งานขณะนั่งบนรถวีลแชร์ได้โดยไม่ต้องลงจากรถ ส่วนโซนอาบน้ำควรมีเก้าอี้สำหรับนั่งอาบน้ำโดยเฉพาะ ขาของเก้าอี้ลักษณะนี้จะมียางกันลื่น เหมาะกับใช้ภายในพื้นที่เปียกชื้นได้ดี พื้นผิวห้องน้ำต้องไม่ลื่น
ประตู
ต้องมีลักษณะ เปิดปิดได้ง่าย ธรณีประตูหากมีความสูงต้องไม่เกินกว่า 13 มิลลิเมตร (เดิม 20 มิลลิเมตร) ช่องประตูต้องมีความกว้างสุทธิไม่น้อยกว่า 860 มิลลิเมตร ช่องประตูต้องมีความกว้างสุทธิไม่น้อยกว่า 900 มิลลิเมตร ในกรณีที่ประตูเป็นแบบบานเปิดผลักเข้าออก เมื่อเปิดออกสู่ ทางเดินหรือระเบียงต้องมีพื้นที่ว่างขนาดกว้างไม่น้อยกว่า 1,500 มิลลิเมตร และยาวไม่น้อยกว่า 1,500 มิลลิเมตร ในกรณีที่ประตูเป็นแบบบานเลื่อนหรือแบบบานเปิดให้มีมือจับที่มีขนาดเท่ากับราวจับ ในแนวดิ่งทั้งด้านในและด้านนอกของประตูซึ่งมีปลายด้านบนสูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 1,000 มิลลิเมตร และปลายด้านล่างไม่เกิน 800 มิลลิเมตร ในกรณีที่เป็นประตูบานเปิด ออกให้มีราวจับตามแนวนอนด้านในประตู และในกรณีที่เป็นประตู บานเปิดเข้าให้มีราวจับตามแนวนอนด้านนอกประตู ราวจับดังกล่าวให้ สูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 800 มิลลิเมตร แต่ไม่เกิน 900 มิลลิเมตร ยาวไป ตามความกว้างของประตู กรณีที่ประตูเป็นกระจกหรือลูกฟักเป็นกระจก ให้ติด เครื่องหมายหรือแถบสีที่สังเกตเห็นได้ชัด อุปกรณ์เปิดปิดประตูต้องเป็นชนิดก้านบิดหรือแกนผลัก อยู่สูงจากพื้นไม่น้อยกว่า 1,000 มิลลิเมตร แต่ไม่เกิน 1,200 มิลลิเมตร
ภาพประกอบ : www.scgbuildingmaterials.com
ห้องนอน
อากาศถ่ายเทสะดวก มีแสงแดด แสงธรรมชาติส่องถึงให้คืนความสดชื่น สามารถมองเห็นวิวสวน ต้นไม้ความเป็นส่วนตัว สำหรับวัยเกษียณหรือในช่วงที่ไม่สะดวกต่อการช่วยเหลือตนเองได้แล้ว ห้องนอนอาจเป็นห้องหลักที่ต้องอยู่อาศัยตลอด 24 ชั่วโมง การออกแบบห้องนอนที่มีความโปร่งสบาย มีขนาดความกว้างอย่างพอเหมาะจึงเป็นสิ่งสำคัญต่อการอยู่อาศัยในระยะยาว ออกแบบให้มีช่องหน้าต่าง 2 ด้านขึ้นไป บริเวณข้างเตียงทั้ง 2 ด้าน ออกแบบให้มีพื้นที่ว่างประมาณ 1 เมตร เผื่อกรณีจำเป็นต้องมีผู้ช่วยดูแลจะสามารถช่วยเหลือได้ง่าย แสงสว่างภายในห้องนอนควรจัดตำแหน่งไม่ให้อยู่ตรงบริเวณเตียงนอน ควรมีไฟเซนเซอร์บริเวณพื้น เผื่อผู้สูงอายุลุกเข้าห้องน้ำยามค่ำคืนจะลดอุบัติเหตุสะดุกหกล้มได้ดี กรณีผู้สูงอายุเริ่มช่วยเหลือตนเองได้ยากแล้ว ควรติดตั้งสัญญาณแจ้งเตือนไว้บริเวณหัวเตียง เผื่อเกิดเหตุฉุกเฉินจะช่วยเหลือได้ทันท่วงที
ลิฟต์ หรือบันได
สำหรับบ้านใจกลางเมืองที่มีที่ดินน้อย หากทำห้องนอนผู้สูงอายุไว้ชั้นล่างอาจส่งผลให้พื้นที่ใช้สอยภายในบ้านมีไม่เพียงพอต่อการใช้งาน การย้ายห้องนอนผู้สูงอายุไว้บนชั้นบนจึงเป็นตัวเลือกที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้เลย ลิฟต์บ้านรุ่นทั่วไปจะใช้พื้นที่สำหรับบ่อลิฟต์ประมาณ 1.5 x 1.5 เมตร เพียงเท่านี้ อยู่สูงแค่ไหนก็ไร้กังวล สำหรับผู้สูงอายุแล้ว บ้าน 2 ชั้นนับเป็นอุปสรรคที่สร้างความอันตรายได้มากที่สุด เนื่องจากเมื่ออายุมากขึ้นเรี่ยวแรงในการขึ้นลงบันไดก็จะลดน้อยลง อาจทำให้พลัดตกจากบันไดจนกลายเป็นอุบัติเหตุร้ายแรงได้ แนะนำให้ทำการติดตั้งเก้าอี้เลื่อนขึ้นบันไดอัตโนมัติเพื่อป้องกันอันตราย จะเป็นการดีที่สุด ติดตั้งราวยึดจับที่ผนังโดยรอบตัวบ้าน หรือในบริเวณที่ผู้สูงอายุใช้งานบ่อย เพื่อให้มีพื้นที่สำหรับยึดจับและป้องกันการล้ม
ความสะอาดปราศจากเชื้อ
ไม่ว่าจะเป็นโควิด-19 หรือ PM2.5 การออกแบบพื้นที่ลดการแพร่กระจายเชื้อ โถงทางเดิน มีประตูสองชั้นบริเวณทางเข้า-ออก เพื่อดักฝุ่นและสิ่งสกปรกที่อาจติดเข้ามากับตัวคนหรือสิ่งของก่อนเข้าสู่ภายในอาคาร การติดตั้งระบบฟอกอากาศบริเวณทางเข้า-ออก รวมถึงในลิฟต์ เพื่อฆ่าเชื้อโรคในอากาศและเชื้อโรคบริเวณพื้นผิวต่างๆ ที่อาจติดเข้ามาในพื้นที่ ตลอดจนการติดตั้งพรมที่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรค เชื้อโรคที่อาจติดมากับรองเท้า เพื่อเป็นการลดจำนวน ลดการเจริญเติบโต และการแพร่กระจายของเชื้อโรค ระบบลิฟต์ที่ช่วยลดการสัมผัสด้วยการใช้รังสีอินฟราเรด พร้อมการฆ่าเชื้ออัตโนมัติด้วยการใช้นาโนเทคโนโลยี ใช้อุปกรณ์ไร้มือสัมผัส เป็นต้น นับว่าเป็นเรื่องที่สำคัญมาก ซึ่งปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่ถูกพัฒนาขึ้นหลากหลายให้เลือกใช้ในอาคาร
Buildings for the elderly อาคารที่พักอาศัยในวัยเกษียณ วางแผนให้ดี อัพเดตฟังก์ชันไหนจำเป็น อาคารที่พักอาศัยในวัยเกษียณ ต้องวางแผนเตรียมความพร้อมแต่เนิ่นๆ ไม่ว่าจะเป็นกำลังทรัพย์ หาข้อมูล ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญในการออกแบบก่อสร้าง วิศวกร ที่มีความรู้เฉพาะด้าน ไม่ว่าจะเป็นลูกๆที่ กำลังจะสร้างบ้านให้พ่อแม่ในวัยเกษียณ คนที่มองหาที่พักอาศัยช่วงวัยเกษียณวางแผนชีวิตหากเกษียณแล้วจะต้องที่ที่พักอาศัยที่ปลอดภัยสะดวกสบาย สุขภาพและร่างกายในวัยเกษียณก็จะยิ่งถดถอย โดยเฉพาะเนื้อกระดูกที่ค่อยๆ บางลง การหกล้มแค่เล็กน้อย ก็สามารถทำให้เกิดภาวะกระดูกหักที่ต้องใช้เวลารักษานานกว่าปกติ การเตรียมให้พร้อมรับช่วงเวลาเกษียณของพ่อแม่ จึงถือเป็นอีกหนึ่งเรื่องสำคัญที่ลูกไม่ควรมองข้าม
